ابن سينا، ابوعلي حسين‌بن عبدالله (370- 428 ه.ق):

پزشك، رياضيدان فيلسوف و منجم بزرگ ايراني، متولد خرميشن از توابع بخارا. پدرش عبدالله نام داشت كه در دستگاه سامانيان محصلي ماليات را عهده دار بود و مادرش ستاره نام داشت. در بلخ پرورش يافت و قرآن و ساير علوم را آموخت.

استاد وي ابوعبدالله ناتلي بود كه از رجال مشهور قرن چهارم هجري به شمار

مي رفت در هيجده سالگي، چنانكه خود نوشته است، از تعلم همة علوم فارغ شد،

در بيست و يك سالگي دست به تأليف و تنيف زد.

در بيست و دو سالگي پدرش درگذشت. و ابن سينا متصدي شغل او گرديد. اما به

علت نابساماني اوضاع سياسي، بخارا را ترك گفت و به گرگانج پايتخت امراي مأمونيه خوارزم رفت و در نزد خوارزمشاه علي‌بن مأمون و وزيرش

ابوالحسين احمدبن محمد سهيلي تقرب پيدا كرد...

ابن سينا در حدود سال 405 هجري قمري به ري رفت. فخرالدوله ديلمي را كه

بيمار بود معلجه كرد ولي مدت زيادي در آن شهر باقي نماند و در اوايل سال بعد

به قزوين و از آنجا به همدان رفت و در آن شهر نه سال به سر برد، در اينجا مورد توجه خاص شمس‌الدولة ديلمي قرار گرفت، و در 406 هجري قمري به وزارت

رسيد و تا حدود 411 در اين مقام باقي ماند. در سال 412 شمس‌الدوله درگذشت

و پسرش سماءالدوله به جاي او نشست. ابن سينا از اين زمان تا آخر عمر در

خدمت علاءالدوله كاكويه بود، تا آنكه در سال 428 كه همراه آن سلطان به همدان رفته بود بيمار گشت و در آن شهر درگذشت و همان جا مدفون شد. آرامگاه او

اكنون در آن شهر است.

در مشرق زمين فلسفه يوناني هيچ گاه مفسري با عمق و دقت ابن سينا نداشته است. ابن سينا فلسفه ارسطو را با آراء مفسران اسكندراني و فلسفه نو افلاطوني تلفيق

كرد و با نبوغ خاص خود آنها را با نظر يكتاپرستي اسلام آميخت و به اين طريق،

در فلسفه مشائي مباحث آورد كه در اصل يوناني آن سابقه نداشت.

مهمترين آثار او عبارتند از: شفا قانون نجات دانشنامه  علايي

اشارات حكمت المشرقيه المبداء والمعاد.